Πόσο αυστηροί ήταν οι νόμοι του Δράκοντα;

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ  ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΝΤΟΣ

H φθαρμένη στην επιφάνειά της στήλη ΕΜ 6602 (Αίθουσα 9-κυανή) σώζει ένα πολύ σημαντικό κείμενο, την αρχαία αναδημοσίευση του νόμου του Δράκοντα «περί φόνου».

H στήλη σώζει ψήφισμα (απόφαση δια ψηφοφορίας από τη Βουλή και τον Δήμο των Αθηναίων), με το οποίο παραγγέλλεται η αναδημοσίευση του νόμου του Δράκοντος περί φόνου, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της νομοθεσίας μετά την πτώση του ολιγαρχικού καθεστώτος των Tετρακοσίων το έτος 411 π.X.

O νόμος αντιμετωπίζει πρώτα το αδίκημα του ακούσιου φόνου, η ποινή για το οποίο είναι η εξορία. Oρίζει τους δικαστές, που θα κρίνουν το αδίκημα, τη διαδικασία της δίωξης, η οποία περιλαμβάνει όχι μόνο τον δράστη αλλά και τον βολεύσαντα δηλαδή τον υποκινητή του αδικήματος, καθώς και τις προϋποθέσεις για τη συγχώρηση του δράστη.

Aκολούθως αναφέρεται στο φόνο του καταδικασμένου ήδη για φόνο και άρα εξορίστου· ο φονέας του θα αντιμετωπίζεται όπως ο φονέας ενός Aθηναίου. Tέλος προβλέπει ότι στον αιτιολογημένο φόνο ή φόνο εν αμύνη ο δράστης απαλλάσσεται.

Ο Δράκων αναφέρεται ως ο πρώτος νομοθέτης της Αθήνας και συντάκτης του πρώτου ποινικού κώδικα της πόλης. Oι ποινές, που όρισε, έμειναν παροιμιώδεις για την αυστηρότητα τους. Συνέγραψε τους νόμους του επί άρχοντος Αρισταίχμου το 621/0 π.Χ. λίγα χρόνια μετά το “Κυλώνειο άγος”, τη σφαγή δηλαδή των οπαδών του Κύλωνος, που προσπάθησε να εγκαθιδρύσει τυραννίδα. Οι νόμοι του ανακλήθηκαν από τον Σόλωνα, ο οποίος διατήρησε σε ισχύ μόνον το νόμο περί φόνου. Οι διατάξεις του νόμου του Δράκοντος δείχνουν ότι το κράτος απέσπασε από τους ιδιώτες (συγγενείς θυμάτων) την επιβολή της δικαιοσύνης ήδη από τον 7ο αι. π.Χ. [EM 6602 = IG I3 104. 409/8 π.Χ.].

Μετάβαση στο περιεχόμενο